อาหารพื้นบ้านลุ่มน้ำป่าสัก
ชื่ออาหาร ต้มยำปลาช่อน
ส่วนผสม
1) ปลาช่อน 2) ตะไคร้
3) ข่าแก่ 4) กระเทียม
5) หอมแดง 6) พริกขี้หนูแห้ง
7) มะขามเปียก 8) ใบกะเพราะ
9) ผักชีฝรั่ง 10) น้ำมันพืช
11) เกลือป่น 12) น้ำปลา
วิธีทำ
1) ทำการขอดเกล็ดปลาช่อน ตัดครีบ ตัดหัว แล้วหั่นเนื้อปลาช่อนเป็นชิ้นๆ ล้างน้ำ แล้วนำไปเคล้ากับเกลือป่น ทิ้งไว้สักพักแล้วจึงล้างน้ำอีกรอบ พักไว้ให้สะเด็ดน้ำ
2) ซอยข่าและตะไคร้เป็นแว่น บางๆ นำหอมแดงแลกกระเทียมหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ
3) นำพริกขี้หนูไปคั่วรวมกับขา ตะไคร้ หอม และกระเทียม ที่หั่นไว้จนสุกกรอบ หอม ประมาณ 5 นาที แล้วนำมาโขลกละเอียด
4) นำพริกและเครื่องแกงที่โขลกเสร็จแล้วไปผัดกับน้ำมันนิดหน่อย ประมาณ 1 – 2 นาที พอสุก
5) นำน้ำใส่หม้อตั้งไฟไว้ พอน้ำเดือดให้นำเครื่องแกงที่ผัดไว้ลงไปละลายในน้ำเดือด พร้อมกับใส่มะขามเปียกลงตามไปประมาณหนึ่งพักใหญ่
6) พอน้ำเดือดอีกรอบให้ใส่ปลาช่อนตามลงไป ให้ปลาจมอยู่ใต้น้ำ อย่าใช้ทัพพีคนไปมา จะทำให้คาวและปลาจะเละ ปรุงรสด้วยเกลือป่น น้ำปลา แล้วชิมรส ปรุงได้ตามใจชอบ
7) สุดท้ายใส่ใบกะเพรา และผักชีฝรั่ง ปิดไฟ ตัดใส่ชามพร้อมตกแต่งให้สวยงาม
ชื่ออาหาร แกงส้มปลาช่อน (มะละกอเหลือง)
ส่วนผสม
1) มะละกอเหลือง แต่ยังไม่สุกหั่นบางๆ
2) ปลาช่อนหั่นชิ้น
3) ต้นหอม
4) ใบแมงลัก
5) เครื่องพริกแกงเผ็ด
6) มะขามเปียก
7) ปลาร้า / กะปิ
8) น้ำปลา
9) รสดี
10) ซีอิ้วขาว
วิธีทำ
1) ตั้งน้ำใส่หม้อให้เดือด ต้มพริกแกงเผ็ดลงไป
2) ปรุงรสด้วยปลาร้าหรือกะปิ และตามด้วยน้ำปลา รสดี ซีอิ้วขาว มะขามเปียก
3) พอสุกแล้วยกลงโดยด้วยใบแมงลัก และต้นหอม
ชื่ออาหาร ต้มปลาช่อนใบมะขามอ่อน
ส่วนผสม
1) ปลาช่อนหั่นเป็นชิ้นพอคำ
2) เครื่องต้มยำ (ข่า ตะไคร้ และใบมะกรูด)
3) หอมแดง
4) เห็ดฟางหั่นพอดีคำ
5) มะเขือเทศหั่นพอดีคำ
6) พริกทอด
7) น้ำปลา
8) น้ำมะนาว
9) น้ำมะขามเปียก
10) ผักชีฝรั่งหั่นพอดีคำ
11) ใบมะขามอ่อน
วิธีทำ
1) ต้มน้ำให้เดือด จากนั้นให้ผ่อนไฟให้อ่อนลง นำข่า ตะไคร้ และใบมะกรูดลงไปต้ม
2) เมื่อเริ่มหอมน้ำมันละเหยก็ให้ใส่เห็ดฟาง หอมแดง และใบมะขามอ่อนลงไป
3) ปรุงรสด้วยน้ำปลา และน้ำมะขามเปียก
4) เร่งไฟให้เดือด ใส่เนื้อปลาช่อนลงไปต้ม รอให้ปลาสุก จากนั้นผ่อนไฟลงปานกลาง
5) ใส่มะเขือ พริกแห้ง และผักชีฝรั่งลงไป
6) ปิดไฟ และใส่น้ำมะนาวปรุงรสเป็นขั้นตอนสุดท้าย
ชื่ออาหาร แกงส้มหน่อไม้ดองปลากด
ส่วนผสม
1) ปลากดหั่นเป็นชิ้นๆ
2) หน่อไม้ดอง
3) น้ำพริกแกงเหลือง
4) กะปิ
5) น้ำมะนาว
6) น้ำเปล่า
7) เกลือ
วิธีทำ
1) ตั้งน้ำจนเดือด ใส่น้ำพริกแกงลงไป คนให้ละลาย ใส่หน่อไม้ลงไปต้ม
2) ปรุงรสด้วย น้ำมะนาว และเกลือ รอจนน้ำเดือด ใส่ปลาลงไป
3) พอน้ำแกงเดือดอีกครั้งก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
ชื่ออาหาร แกงป่าปลาช่อน
ส่วนผสม
1) ปลาช่อน
2) มะเขือเปราะผ่าเป็นซีกๆ
3) ถั่วฝักยาวหั่นเป็นท่อนๆ
4) ใบกะเพราหั่นฝอย
5) กระชายหั่นฝอย
6) พริกชี้ฟ้าแกงหั่นเฉียง
7) น้ำเปล่า
วิธีทำ
1) ติดเตาตั้งหม้อน้ำให้เดือด เมื่อเริ่มเดือดให้ใส่พริกแกง ปิดฝารอเดือดอีกครั้ง
2) เมื่อน้ำเดือดแล้วใส่ปลาช่อนลงไป ปรุงรสด้วยน้ำปลา รอแกงเดือดอีกครั้งใส่มะเขือเปราะ กระชาย ถั่วฝักยาว ตามด้วยใบกะเพราะ
3) ก่อยกขึ้นเสิร์ฟให้ตักแกงใส่ถ้วยโรยหน้าด้วยพริกชี้ฟ้าแดง
ชื่ออาหาร แกงเผ็ดปลาดุก
ส่วนผสม
1) ปลาดุก
2) น้ำพริกแกงเผ็ด
3) กระชาย
4) พริกชี้ฟ้าหั่นแฉลบ
5) ใบโหระพา
6) มะเขือพวง
7) น้ำตาล
8) น้ำปลา
9) กะทิ
10) เกลือ
11) น้ำเปล่า
12) น้ำมันพืช
วิธีทำ
1) ตั้งน้ำมันในกระทำไฟร้อนปานกลาง ใส่พริกแกงเผ็ดลงไปผัด จากนั้นใส่กะทิลงไปผัดด้วย ผัดจนกะทิกับเครื่องแกงเข้ากันทั่วและแตกมัน
2) ใส่เนื้อปลาดุกที่หั่นไว้แล้ว และคนสักพักให้ทั่ว จากนั้นจึงเทส่วนผสมทั้งหมดย้ายไปยังหม้อที่ใหญ่กว่า นำหม้อใหญ่ไปตั้งไฟและเติมกะทิส่วนที่เหลือและน้ำเปล่า
3) ปรุงรสด้วยน้ำตาล เกลือ และน้ำปลา แล้วจึงใส่กระชาย มะเขือพวง พริกชี้ฟ้า และโหระพาลงไปรอจนเดือดจึงปิดไฟ
ชื่ออาหาร ต้มเปรตปลาไหล
ส่วนผสม
1) ปลาไหล 2) ข่า
3) ตะไคร้ทุบ 4) ใบมะกรูด
5) กระเทียม 6) กระชาย
7) หอมแดงทุบ 8) ยอดกะเพรา
9) มะเขือเทศ 10) พริกสดสุก
11) ใบมะขามอ่อน 12) พริกป่น
13) เกลือ 14) น้ำปลา
15) ผงชูรส 16) น้ำตาล
17) ข้าวคั่ว 18) ผักแพรว
19) ต้นหอม ผักชีซอยหยาบ
วิธีทำ
1) ล้างคาวเมือกปลาไหลออกให้สะอาด ด้วยใช้น้ำร้อนลวกก่อน
2) ตัดเป็นท่อนๆตามต้องการ
3) ต้มน้ำร้อน ใส่ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด หอมแดงทุบ กระเทียม มะเขือเทศเผา พริกสดเผา กระชาย ใบมะขามอ่อน พอน้ำเดือนให้ใส่ปลาไหลลงไป
4) รอประมาณ 10 – 15 นาที จนปลาไหลพองแตกเนื้อออกจึงใส่เครื่องปรุง เกลือ น้ำปลา ผงชูรส ข้าวคั่ว ตามด้วยผักแพรวซอยหยาบๆ พริกป่น และต้นหอมผักชี
ชื่ออาหาร ปลาดุกผัดพริกแกง (ปลาสด)
ส่วนผสม
1) ปลาดุก
2) น้ำมันพืช
3) พริกแกงคั่ว
4) น้ำปลา
5) น้ำตาลปี๊บ
6) น้ำ
7) กระชายหั่นฝอย
8) เม็ดพริกไทยอ่อน
9) พริกชี้ฟ้าสีแดงหั่นแฉลบ
10) ใบมะกรูดฉีก
วิธีทำ
1) ล้างปลาดุก ผ่าท้อง ควักไส้ และพุงออก ล้างใส่ภาชนะ ผสมใส่เกลือป่นเล็กน้อย ลงคลุกเคล้าให้ทั่ว ล้างน้ำออก และล้างอีกครั้งด้วยน้ำที่แกว่งสารส้ม หรือน้ำปูนแดงเพื่อกำจัดเมือกและกลิ่นคาว ล้างแล้วหั่นเป็นแว่นหน้าขนาด ½ นิ้ว ส่วนหัวปลาดุกนั้นสับเป็นสองชิ้นตามยาว ล้างแล้วพักในตะกร้าให้สะเด็ดน้ำ
2) ตั้งกระทะน้ำมันไฟกลางจนร้อน เคล้าปลาดุก กับเกลือป่นเล็กน้อย จากนั้นใส่ลงทอดจนเหลืองกรอบ ตักขึ้นใส่พักในตะแกรงให้สะเด็ดน้ำมัน
3) ตักน้ำมันในกระทะทอดปลาออกให้เหลือ 2 – 3 ช้อนโต๊ะ ใส่น้ำพริกแกงคั่วลงผัดจนทั่ว และมีกลิ่นหอม ปรุงรสด้วย น้ำปลา น้ำตาล เติมน้ำ ผัดจนเข้ากันทั่ว จึงใส่ปลาดุกทอกกรอบ ผัดอีกครั้งพอทั่ว ใส่กระชาย เม็ดพริกไทยอ่อน พริกชี้ฟ้าสีแดง และใบมะกรูดฉีก ผัดจนทั่วแล้วปิดไฟ
ชื่ออาหาร ฉู่ฉี่ปลาดุก
ส่วนผสม
1) ปลาดุก
2) น้ำพริกแกงเผ็ด
3) น้ำปลา
4) ใบมะกรูดซอยละเอียด
5) กะทิ
6) พริกชี้ฟ้าแดงหั่นตามยาว
7) ผักชี
8) น้ำมันพืช
วิธีทำ
1) ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืชลงไป
2) นำเนื้อปลาลงทอดจนกรอบเหลือง
3) ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืชเล็กน้อย ใส่พริกแกงลงไปผัดให้หอม
4) นำเนื้อปลาทอดลงผัดกับพริกแกงให้เข้ากัน แล้วใส่กะทิลงไปใช้ไฟอ่อนๆ เคี่ยวพอกะทิเดือดเล็กน้อย
5) เติมน้ำปลา น้ำตาล ชิมรสตามชอบ
6) โรยหน้าด้วยใบโหระพา หรือใบมะกรูดหั่นฝอย ใส่จานพร้อมเสิร์ฟ
ชื่ออาหาร ปลาดุกทอดกรอบผัดเผ็ด
ส่วนผสม
1) ปลาดุกทอดกรอบ
2) พริกแกง
3) ใบมะกรูด
4) เครื่องปรุง
วิธีทำ
1) นำปลาดุกไปทอดให้กรอบ
2) นำไปผัดใส่กับพริกแกง
3) ใส่ใบมะกรูด
4) นำเครื่องปรุงไปแต่งรสให้อร่อย
ชื่ออาหาร ผัดเผ็ดปลาไหล
ส่วนผสม
1) ปลาไหล
2) พริกแกง
3) ใบกะเพรา
4) เครื่องปรุงต่างๆ
5) พริกไทยอ่อน
วิธีทำ
1) สับปลาไหลให้เป็นชิ้นๆ
2) ผัดพริกแกงให้หอมๆ
3) ใส่ปลาไหลลงไปผัด
4) ใส่พริกไทยอ่อน
5) ใส่เครื่องปรุงต่างๆ
6) ใส่ใบกะเพรา
7) ใส่ใบมะกรูด
ชื่ออาหาร ห่อหมกปลาช่อน (หมกไทย)
ส่วนผสม
1) ปลาช่อนหั่นชิ้น 2) กะทิสด
3) เครื่องแกงเผ็ด 4) ใบมะกรูด
5) ใบโหระพา 6) ไข่ไก่
7) เกลือป่น 8) น้ำปลาอย่างดี
9) ซอส, ซีอิ้วขาว (ตามใจชอบ) 10) รสดี (ผงปรุงรส)
11) ใบยอ 12) ต้นหอม
13) ใบตอง 14) ไม้กลัด
วิธีทำ
1) นำเครื่องแกงเผ็ดมาผสมกับน้ำกะทิสด
2) ใส่ไข่ไก่ลงไปตีให้เข้ากัน
3) นำเกลือป่น น้ำปลา ซอส ซีอิ้วขาว รสดี มาปรุงรสตามใจชอบ
4) นำเนื้อปลาช่อนที่หั่นชิ้นมาใส่และคนให้เข้ากัน
5) หั่นต้นหอม ซอยใบมะกรูด และใบโหระพาโรยให้ทั่ว
6) นำใบยอมาวางก้นใบตอง แล้วตักเครื่องที่ผสมปลาห่อใส่ใบตอง
7) ตั้งไฟปานกลาง นำซึ้งตั้งไฟเดือด แล้วนำห่อหมกไปวางทิ้งไว้ 30 – 40 นาทีแล้วยกออก จะได้ห่อหมกปลาช่อนที่น่ารับประทาน
ชื่ออาหาร หมกปลาซิว
ส่วนผสม
1) ปลาซิว (ลูกปลา)
2) ผักชีสับหยาบ
3) ใบต้นหอมหั่นหยาบ
4) พริกสดโขลกหยาบ
5) น้ำปลา
6) ตะไค้โขลกละเอียด
7) ใบแมงลัก
8) เกลือ
9) ข้าวเบือ
วิธีทำ
1) นำปลาซิวมาหมักด้วยข้าวเบือ เกลือ พริก ตะไค้ ผักชี้ ต้นหอม และใบแมงลัก หมักประมาณ 5 นาที
2) นำปลาที่หมักไว้มาห่อด้วยใบตอง หรือใบบัว จากนั้นนำไปนึ่งให้สุก ประมาณ 30 นาที ให้ปลาสุก พร้อมรับประทาน
ชื่ออาหาร น้ำพริกปลาดุก
ส่วนผสม
1) ปลาดุก
2) น้ำปลาร้าต้ม
3) พริกสด
4) กระเทียม
5) หอมแดง
6) น้ำปลา
7) ผงชูรส
8) มะนาว
9) มะเขือเครือ
วิธีทำ
1) นำปลาดุกไปต้มใส่กับน้ำปลาร้า
2) นำปลาที่ต้มมาแกะเอาแต่เนื้อ
3) นำพริก หอม และกระเทียมไปเผาไฟ
4) นำพริก หอม และกระเทียมที่เผาไฟแล้วมาตำให้ละเอียด
5) นำเนื้อปลามาตำใส่พริก
6) ปรุงรสด้วย น้ำปลา ผงชูรส มะนาว และบี้มะเขือเครือใส่ คนให้เข้ากัน
ชื่ออาหาร ลาบปลาตะเพียนทอด
ส่วนผสม
1) ปลาตะเพียน 2) พริกป่น
3) พริกขี้หนู 4) หอมแดง
5) มะนาว 6) ข้าวคั่ว
7) ต้นหอม 8) ผักชี
9) น้ำปลา 10) ใบมะกรูด
11) น้ำปลาร้าต้ม 12) ผงชูรส
13) น้ำมันสำหรับทอด
วิธีทำ
1) นำปลาตะเพียนมาคอดเกล็ดล้าง และหั่นแร่เนื้อปลาออกจาก้าง จากนั้นสับให้ละเอียด
2) นำปลาสับละเอียดไปทอดในน้ำมันร้อน ทอดให้กรอบเหลือง เมื่อสุกแล้วขึ้นพักให้สะเด็ดน้ำมัน
3) นำผักและเครื่องปรุงมาหั่นละเอียดใส่ภาชนะ พร้อมใส่เครื่องปรุง น้ำปลา น้ำมะนาว ข้าวคั่ว น้ำปลาร้าต้ม ผงชูรส น้ำตาลเล็กน้อย คนทุกอย่างให้เข้ากัน เทเนื้อปลาทอดลงไปคลุกเคล้ากับเครื่องลาบ เสร็จตักใส่จาน
ชื่ออาหาร ลาบปลาดุก
ส่วนผสม
1) ปลาดุก
2) ใบมะกรูด
3) ตะไคร้
4) หอมสด (ต้นหอม)
5) ข้าวคั่ว
6) พริกป่น
7) น้ำมะนาว
8) ผงชูรส
9) น้ำปลา
10) น้ำปลาร้าต้ม
วิธีทำ
1) นำปลาดุกย่างไฟให้สุก
2) เลาะเนื้อปลา นำไปสับให้ละเอียด
3) นำมะนาวมาบีบใส่เนื้อปลา
4) แล้วใส่ตะไคร้ หอมสด (ต้นหอม) ใบมะกรูดที่หั่นแล้วมาใส่
5) ใส่ข้าวคั่ว และพริกป่น
6) ปรุงรสด้วย ผงชูรส และน้ำปลา
7) ปิดท้ายด้วยการใส่น้ำปลาร้าต้ม
ชื่ออาหาร ปลาร้าปลาช่อน
ส่วนผสม
1) ปลาช่อน
2) เกลือ
3) ข้าวคั่วหรือรำข้าว
4) น้ำอุ่นที่ต้มแล้ว
วิธีทำ
1) นำปลาช่อนมาทำความสะอาด ควักไส้ คอดเกล็ด ล้างน้ำ 1 – 2 น้ำ ตัดครีบ และเงี่ยงปลา พร้อมทั้งตัดหัวปลา
2) นำปลาที่ล้างแล้วใส่ถังพร้อมเติมเกลือ ข้าวคั่วหรือรำข้าว และน้ำอุ่น ก่อนคลุกผสมกันให้ทั่ว
3) นำส่วนผสมที่คลุกไว้เทใส่ภาชนะที่ใช้หมัก หรือไห ก่อนปิดปากถังให้แน่น ทิ้งไว้ในร่มนาน 6 – 10 เดือน
ชื่ออาหาร น้ำพริกปลาร้า
ส่วนผสม
1) ปลาร้า
2) พริกป่น
3) มะเขือเครือ
4) ผงชูรส
5) กระเทียมทุบ
วิธีทำ
1) นำปลาร้ามาต้มให้สุกกรองไว้แต่น้ำ
2) นำมะเขือเครือใส่ครกพร้อมกระเทียมตำพอแหลกไม่ต้องละเอียด
3) ใส่น้ำปลาร้าต้มสุก ตามด้วยผงชูรสและพริกป่น
4) คนให้กันปรุงรสตามใจชอบ ตักใส่ถ้วย
ชื่ออาหาร ทอดมันปลายี่สก
ส่วนผสม
1) ปลายี่สกสับละเอียด
2) ถั่วฝักยาวหั่น
3) ใบมะกรูดซอยละเอียด
4) น้ำมันพืช
5) เกลือป่น
6) น้ำปลา
7) รสดี
8) ซอสปรุงรส / ซีอิ้วขาว
วิธีทำ
1) นำปลายี่สกสับละเอียด ปรุงรสด้วยเกลือป่น น้ำปลา รสดี และซีอิ้วขาว
2) ใส่ใบมะกรูดหั่นฝอย และถั่วฝักยาวลงไปคนให้เข้าที่
3) ตั้งกระทะใส่น้ำมัน รอเดือด ตักมันปลายี่สก ใช้ช้อนกดให้เป็นวงกลม แล้วใส่ลงในกระทะ ทอดจนเหลือง
4) พอเหลืองน่ารับประทานแล้วตักเสิร์ฟ
ชื่ออาหาร ปลาส้มปลาตะเพียน
ส่วนผสม
1) ปลาตะเพียน
2) เกลือป่น
3) กระเทียมบด / ตำ
4) ข้าวสุก
วิธีทำ
1) ขอดเกล็ดปลาตะเพียน ควักไส้ออก แล้วบั้งปลาข้างละ 4 – 5 บั้ง หรือตามต้องการ
2) นำข้าวสุกไปล้างน้ำ
3) นำข้าวสุก กระเทียมบด และเกลือ นำไปคลุกกับปลานวดให้เข้ากัน
4) นำปลาที่คลุกแล้วใส่ไว้ในภาชนะมีฝาปิด กดตัวปลาให้แน่นและปิดฝาทิ้งไว้ 1 – 5 วัน หรือจนกระทั่งปลามีรสเปรี้ยวจึงนำออกมาทอด
ชื่ออาหาร ปลาส้มปลาตะเพียน
ส่วนผสม
1) ปลาตะเพียน
2) เกลือป่น
3) กระเทียมบด / ตำ
4) ข้าวสุก
วิธีทำ
1) ขอดเกล็ดปลาตะเพียน ควักไส้ออก แล้วบั้งปลาข้างละ 4 – 5 บั้ง หรือตามต้องการ
2) นำข้าวสุกไปล้างน้ำ
3) นำข้าวสุก กระเทียมบด และเกลือ นำไปคลุกกับปลานวดให้เข้ากัน
4) นำปลาที่คลุกแล้วใส่ไว้ในภาชนะมีฝาปิด กดตัวปลาให้แน่นและปิดฝาทิ้งไว้ 1 – 5 วัน หรือจนกระทั่งปลามีรสเปรี้ยวจึงนำออกมาทอด
ชื่ออาหาร ปลาส้มปลานิล
ส่วนผสม
1) ปลานิล
2) เกลือป่น
3) กระเทียมบด / ตำ
4) ข้าวสุก
วิธีทำ
1) ขอดเกล็ดปลานิล ควักไส้ออก แล้วบั้งปลาข้างละ 4 – 5 บั้ง หรือตามต้องการ
2) นำข้าวสุกไปล้างน้ำ
3) นำข้าวสุก กระเทียมบด และเกลือ นำไปคลุกกับปลานวดให้เข้ากัน
4) นำปลาที่คลุกแล้วใส่ไว้ในภาชนะมีฝาปิด กดตัวปลาให้แน่นและปิดฝาทิ้งไว้ 1 – 5 วัน หรือจนกระทั่งปลามีรสเปรี้ยวจึงนำออกมาทอด
ชื่ออาหาร แหนมปลา
ส่วนผสม
1) เนื้อปลาสับละเอียด
2) เกลือป่น
3) กระเทียมสับละเอียด
4) ใบตอง
5) หนังยาง
วิธีทำ
1) นำเนื้อปลามาปรุงใส่เหลือป่น และกระเทียมสับละเอียด
2) นำปลามาห่อใบตองรัดด้วยหนังยาง ทิ้งไว้ 1 – 2 วัน นำมาทอดรับประทานได้
ชื่ออาหาร ปลากระดี่แดดเดียว
ส่วนผสม
1) ปลากระดี่
2) เกลือ
วิธีทำ
1) นำปลากระดี่ที่ได้มาล้างตัดหัว และควักไส้ ไม่ต้องคอดเกล็ด
2) นำปลาที่ทำความสะอาดแล้วคลุกกับเกลือในเข้ากัน
3) นำปลาที่คลุกแล้ววางตากแดดเป็นวงกลม หรือตากแยกเป็นตัวๆ
4) ตากแดดจนแห้ง เก็บใส่กระปุกปิดฝาให้สนิท